HEAL araştırmasında karar vericilere, mevcut kömürlü termik santralleri için en geç 2030 yılı olmak üzere, kapatılma tarihlerinin belirlenmesi ve yeni kömürlü termik santral inşa edilmemesi yönünde çağrıda bulundu. Dünyanın en soğuk yerlerinden sırasıyla Antartika ve Sibirya’dan sonra gelen kuzey kutbunun en büyük buzul örtüsüyle kaplı, Danimarka Krallığı’na bağlı özerk bir ada olan Grönland ısınıyor. Nature isimli bilim dergisinin son sayısında yayımlanan makaleye göre, Grönland adasında, 20. Bu adada bin yıldan fazla bir süredir en yüksek sıcaklık yaşandığı anlamına geliyor. Makaleyi hazırlayan bilim insanları, küresel ısınmaya dair bu kadar net bir verinin daha önceki araştırmalarında ortaya çıkmadığını vurguladı. MAÖ boyutları kapsamında ise mobbing uygulayan kişilerin akademisyen ve öğrenci olabileceğini düşünen veya sürece dair fikri olmayan katılımcılar arasında olduğu belirlenmiştir (Tablo 17). Tarım ve hayvancılık başta olmak üzere, karbon emisyonlarının önemli bir kısmını gıda sektörü oluşturuyor.

• Toplumsal denetimi çok daha zor, tek öncelikleri kâr ve kazanç olan bankaların fosil yakıt projelerine ve şirketlerine yatırım kolaylıkları sağlamaları nasıl önlenebilir?
• Paris Anlaşması’nın imzalandığı Aralık 2015 ile pandemi öncesi dönem arasında ise ortalama haftada dört toprak ve doğa savunucusu öldürülmüş.
• Haftalardır Marmara Denizi’nin ortalamanın çok üzerinde ısınması, derin deniz deşarjı, tür çeşitliliğinin azalmasıyla ekolojik dengenin yitirilmesi gibi çok sayıda olguyu konuşmaya başladık.

Muğla’daki üç kömürlü termik santralinin çalışmasına son verilmesi, her 100 erken ölümden 88’ini engelleyebilir. Sağlık maliyetleri ise yüzde 84 oranında düşerek, 36 milyar eurodan 6 milyar euroyainecek. Son olarak Zonguldak’taki dört kömürlü termik santralinin faaliyetinin sona erdirilmesiyle ise her 100 erken ölümden 88’i önlenebilir. Sağlık maliyetleri de yüzde 85 düşerek, 37 milyar eurodan 5 milyar euroya gerileyecek. Şans oyunları veya kumar gibi eğlence türlerinin ödemesini sağlayan ve yasal olmayan internet sitelerinden alınan ödeme de incelenme amacıyla bloke edilebilir. Bu durumda araştırma süreci, ilgili kurum tarafından tamamlanana dek hesap blokesi kaldırılmaz. Terör suçları ile ilişkilendirilen kişilerin banka hesapları da devlet kurumları tarafından incelemeye alınıp bloke edilir. Mahkeme veya araştırma süreçleri tamamlandığında ise blokeler resmî kurumların ilgili bankaya yapacağı bildirimlerle ortadan kalkar. Vergi dairelerinin ilgilendiği bu borç, e-Devlet üzerinden sorgulanabilir ve vergi dairesinde ilk taksidinin ödenmesi şartıyla yapılandırılarak taksitler hâlinde ödenebilir. Bankaların müşteri hizmetlerini arayarak ya da hesabınızın bağlı olduğu banka şubesine giderek hesabınızda bloke olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

Özgün Özçer de farklı haber kurguları ve haber diline dair temel metodolojik yaklaşımlardan bahsederken, haberlerde fikri takip unsuruna ve bilgi edinme başvurularının nasıl yapılabileceğine dair bilgiler paylaştı ve yabancı mecralardan iklim haberi örnekleri sundu. Bekiroğlu ise ODTÜ rektörlüğünün geçmişte “ODTÜ Ormanı ve ODTÜ’nün Dereleri” isimli bir etkinliğe bile “ODTÜ’yle ilgili olmadığı” gerekçesiyle izin verilmediğini anlatıyor. “ODTÜ’nün ormanı ve derelerini ODTÜ’yle ilgili bulmayan atanmışlar hem iklim krizinin hem toplumsal cinsiyetin herhangi bir meseleyi kesen temalar olduğunu anlamıyor olabilir. Ama yasağın asıl gerekçesinin bir anlama sorunundan ziyade fobileri olduğu çok açık. Bizler bu yönetim zihniyetinin farklı türde yasaklamaya çalıştığı bilim insanları olarak ODTÜ Çevre Topluluğu’nun yanındayız,” diyor Bekiroğlu. “Rektörlük makamı, kayyumluk makamı tarafından bu tarz kelimeler (LGBTI +, kuir, toplumsal cinsiyet) haz edilmeyen ve mimlenen kelimeler. Bu son etkinlik yasaklanması ilk karşılaştığımız yasak olmadığı için açıkçası hiç şaşırmadık. 2019’da düzenlemeye kalkıştıkları ilk kuir ekoloji etkinliğine Kültür İşleri yine itiraz etmiş. “Bize ‘kuir ne, çevre ile ne alakası var’ gibi kesişimselliğe tamamen ters bir fikirle karşı çıktılar. Aynı zamanda kayyum rektörlüğün, kültür işlerinin ne kadar LGBTİ + fobik olduğunu gördük, zaten önceden de biliyorduk,” diyor Deniz. O dönem yasaklamaya rağmen etkinliklerini gerçekleştirmeyi başarmışlar.

Ancak kimi analizcilere göre toplumsal baskının yanı sıra siyasi baskının sürekliliği de önemini koruyor. Alman Yeşiller’in düşünce kuruluşu Heinrich Böll vakfı uzmanları Jörg Haas ve Barbara Unmüßig birçok ülkede fosil yakıt sektörünün seçilmiş siyasi liderlerle çok yakın ilişkileri olduğuna dikkat çekiyor. Bunun neticesinde de birçok devlet fosilden çıkış için gerekli düzenleyici adımları ve değişimi geciktiriyor. İki uzman, vakfın internet sitesinde yayınlanan bir makalede devletin karbon fiyatlandırma, vergilendirme gibi uygulamalarla fosil yakıtlardan çıkış hedefi için düzenleyici yetkilerini kullanması gerektiğini savunuyor. Beri taraftan da AB’nin sürdürülebilir yatırımları sınıflandırdığı Sürdürülebilirlik Taksinomisi gibi araçlarla teşvik uygulama yaklaşımının geliştirilmesini tavsiye ediyorlar. Orta Doğu Teknik Üniverparibahis (ODTÜ) bir zamanlar Türkiye’nin en canlı, hür kampüslerinden biriydi. Ancak 2014’te Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin kampüsteki ağaçları keserek yol inşa etme girişimine karşı gösterilerin bastırılmasıyla başlayan özgürlüklerin daraldığı süreç, daha sonraki yıllarda mezuniyet törenlerinde gökkuşağı bayrağı açan öğrencilerin yargılanmasıyla devam etti. Son olarak, 17 Haziran’da odağına iklim krizi ve ekolojiyi alan bir etkinlik rektörlük tarafından yasaklandı. Kütahya’daki üç kömürlü termik santralin 2030 yılına kadar kapatılmasıyla, her 100 erken ölümden 88’nin önüne geçebilir. Sağlık maliyetleri ise yüzde 82 oranında, yaklaşık 24 milyar eurodan 4 milyar euroya gerileyecek. Maraş’taki Afşin Elbistan A ve B kömürlü termik santrali üretimi durdurduğunda her 100 erken ölümden 83’ü önlenebilir. 9 milyar euro olan sağlık maliyeti yüzde 80 oranında düşerek 2 milyon euroya gerileyecek.

Özellikle şirketlerin emisyon azaltma politikaları yerine atmosfere bırakılan emisyonlara karşılık olarak ağaç dikmek gibi telafi stratejilerine yönelmeleri, karbon saydamlığı alanında “bilime dayalı hedefler” kavramını öne çıkardı. Karbon Saydamlık Projesi, BM Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact), Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) ve Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) ortaklığında Bilime Dayalı Hedefler adında yeni bir girişim daha başlatıldı. Bu veri tabanında şirketlerden net sıfır politikalarını açıklarken iklim bilimiyle uyumlu kıstasları temel alan bir yol haritası hazırlamaları şart koşuluyor. Girişimin sitesinden, bankacılık ve finans sektöründe net sıfır taahhüdünde bulunan şirketlerin isimlerine erişmek mümkün. Ekim 2021 itibariyle Türkiye’den altı banka henüz hedef açıklamasalar da net sıfır emisyon taahhüdünde bulunmuş (TSKB, Garanti BBVA, Vakıfbank, Albaraka, İş Bankası, Yapı Kredi). Bir ivme yakalandığı şüphesiz, ancak finans dünyasından ekonomik çıkarlarına gönüllü bir şekilde sırt çevirmelerini beklemek fazla iyimser bir tutum.

Böylece vergi dairesi, her ay bu tahsilatı gerçekleştirir ve bu durumda hesap blokesi de kaldırılır. Tamamen yasal şartlar altında gerçekleştirilen hesap blokesi, borç ödemesi yapılana dek kaldırılmayabilir. Blokenin konulması ya da kaldırılması konusunda bankalar, herhangi bir hükümde bulunamaz. Bu konuda gelen resmî bildirimlerle hareket eden bankalar, emir gelmediği sürece bloke kaldırma ya da bloke koyma işlemlerini yapamaz. Borcun ödemesinin yapılması ya da borcun yapılandırılarak belirli bir miktarının ödenmesi sonrasında ilgili resmî kurumlara bildirim yapılmalıdır. Ancak hesap blokesi yalnızca banka borcu sebebiyle yapılmışsa, bu durumda borç ödemesi yapılır yapılmaz banka tarafından konulan bloke kaldırılabilir. Temel anlamda bloke, banka hesabına değil; hesap içerisindeki paraya konulur ve hesapta bulunan paranın harcanmasına kısıtlama getirir. Hesap blokeleri, borç sebebi dışında banka kredi borçları, iflas, kefaret, kredi teminatı, vergi borcu, sermaye artırımları gibi sebeplerden ötürü de gerçekleşebilir. Bloke, hangi kurum ve kuruluş tarafından konulmuş ise mevcut durum çözüme kavuşana dek ya da o kurumdan ikinci bir talimat gelinceye dek kaldırılmaz. Jeoekonomik güç, kısa tanımı ile askeri ve siyasal araçlardan çok ekonomik araçlara dayanan güçtür. Bu gücün kullanılmasında coğrafya, ekonomi, bilim ve teknoloji politikaları, eğitimli nüfus, yeraltı ve yerüstü kaynaklarının dağılımı ve erişilebilir olması önem taşımaktadır.

“Kasten öldürme” ve “birden fazla kişiye karşı gece vakti, konutta silahlı yağma” suçlamalarıyla yargılanan Ali Yamuç’un eşi Fatma Yamuç, üçüncü duruşmada beraat etti. Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 4’üncü Dairesi, Büyüknohutçu ailesinin istinaf talebini reddederek, Yamuç hakkındaki beraat kararını onadı. Büyüknohutçu ailesi de Yargıtay’a temyiz dilekçesi sunarak kararın bozulmasını talep etti. Katılımcıların pratik yapmalarını, pratik yaparken beliren sorular üzerine hep birlikte düşünmelerini sağlamak amacıyla atölyede çeşitli uygulamalara ve oyunlara da zaman ayırdık. İki haftaya yayılan oturumlarda bizimle birlikte olan sekiz katılımcı atölyenin bir devamı olarak Gezegen’de yayınlanacak bir haber hazırlayacak. Aynı zamanda 114 bin 683 hastaneye başvurusunun, 27 milyon 606 iş günü kaybının ve 231 milyon 333 bin hastanede geçirilen günün önlenebileceği belirtiliyor.

Bitkiler etkin bir veri analitiği ve network yönetimi ile hayatta kalabiliyorlar. Jürinin değerlendirmesi sonucu desteklenmeye değer görülen çalışmaların sahiplerine 11,000 liralık eğitim ve araştırma bursu verilecek. Bu bursun yarısı çalışmanın başlangıcında, kalan yarısı ise çalışmanın yayına hazır hâle getirildiğinin jüri tarafından onaylanmasıyla gazetecilere ödenecek. Bu çerçevede gazeteciler için de Bilgi Edinme Yasası’nı habercilikte nasıl kullanabilecekleri konusunda ipuçları içeren bir kılavuz hazırlandı. Çalışmalarda bilgi edinme başvurularında bilgi istenebilecek kurumların listesi bilmehakki.org sitesi ise üzerinden incelenebilir. Ekoloji alanında hem teorik çalışmalar yapan hem de sahadaki her mücadelede desteğini esirgemeyen akademisyen Beyza Üstün’ün Kobane davasında tutuklu yargılanmasına parantez açtık. Müsilaj kirliliğinin ortaya çıkmasından bu yana çok sayıda söyleşi, görüş, öneri ve rapor kamuoyuna yansıdı. Son olarak 18 Haziran’da İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim görevlileri tarafından kapsamlı bir değerlendirme yayınlandı.